İkinci ekran basit bir şekilde, birinci ekranda (TV, video) bir şey izlerken, ikinci ekranda da (akıllı telefon, tablet vb) birşeyler yapıyor olmakla ilgili.
Bilgi Toplumu olmuyorsa, “İkinci Ekran Toplumu” verelim. Bilgi Toplumu olmak için illa ki bilgi üretmek gerekmiyor. Zira daha büyük bir çoğunluk için bilgi toplumu demek üretilen o bilgileri tüketmek anlamına geliyor. Birisi veri saklama teknolojilerinde büyük buluşlar yapıyor, milyonlarca kişi ise o buluşun bir uygulaması olarak akıllı telefonlara müzik ya da fotoğraf dosyaları saklayarak o “bilgi”yi tüketiyor.
O nedenle bilgi toplumu denildiğinde “tüketici” tarafında olmak daha renkli. Bu dünya için kullanılmakta olan bir kavram da “ikinci ekran”. İkinci ekran basit bir şekilde, birinci ekranda (TV, video) bir şey izlerken, ikinci ekranda da (akıllı telefon, tablet vb) birşeyler yapıyor olmakla ilgili. Tek ekranla tatmin olmayanlar “ikinci ekran toplumu”nu oluşturuyor.
Özellikle “dijital yerli”lerin ilk kuşağı olan Y Kuşağı’nı ayırt etmenin bir yolu da bu olsa gerek. Birisi televizyonun karşısındayken elindeki telefon ile sosyal medyaya giriyorsa bilin ki yaşı büyük bir olasılıkla yirmi ya vardır ya yoktur.
Ancak bu “ikinci ekran” hareketinin bir parçası olmak Y Kuşağı’nın tekelinde değil. Sinemada film izlerken elindeki cep telefonuyla Facebook ya da Twitter gibi sosyal medya sitelerine filmle ilgili yorumlar yazanlar sadece Y Kuşağı’nı oluşturan yirmi yaşından küçük gençler değil. Bu salgın hızla yayılıyor.
ABD’den bu konudaki bazı istatistikler: Akıllı telefon ya da tablet sahiplerinin %80’i TV izlerken bu cihazlarını kullanıyor. TV izlerken sosyal medyaya erişenlerin %51’i tam da o sırada aynı TV kanalını izleyen ve sosyal medyaya bağlı olan diğer “ikinci ekran”cılarla “sosyalleşiyor” (büyük bir olasılıkla izledikleri programla ilgili yorum değiş tokuşu yapmak için). Facebook üyelerinin %24’ü ise sinemada film izlerken, Facebook’a film hakkında yorum yazıyor.
İkinci ekran olgusu ciddi ciddi yeni uygulama alanlarını da beraberinde getiriyor. Örneğin bu tür amaçlar için geliştirilmiş akıllı telefon uygulamaları var. Diyelim ki TV’de bir spor müsabakası izlerken, akıllı telefon uygulamasında da o müsabaka ya da lig ile ilgili istatistiklere erişmek mümkün.
TV kanalları da ikinci ekrancıları mutlu edecek uygulamaları yayınlarına dahil etmeye başlamış durumda. Bir dizi ya da eğlence programı izlerken ekranda onunla ilgili Twitter hashtag’inin çıkması bunun en basit örneği. Böylece ikinci ekrancılar Twitter’dan o hashtag ile ilgili mesajlara erişerek, program hakkında yapılan yorumları canlı olarak takip edebilirler. Hatta bazı programlarda yayınlanan mesajlar da ekranın altında kayan yazı olarak tüm izleyicilerle paylaşılmakta.
İkinci Ekran Hareketi’ni marjinal bir durum olarak yorumlamak yanlış olacaktır. Öyle ki zaman zaman ikinci ekran, birinci ekranın olmadığı canlı ortamlarda bile gücünü hissettiriyor. Stadda maç izlerken ya da evin salonunda misafir ağırlarken ikinci ekran devreye girip, birkaç dakikalığına bile olsa kişinin fiziksel (ve sıkıcı olduğu belli) ortamdan (birinci ekran simülasyonundan) kendini soyutlaması ve en azından sosyal medyada neler olup bittiğine şöyle bir bakması için kurtarıcı olabiliyor.
İkinci ekran, gözümüze takacağımız tek camlık bir kamera-gözlük ile fiziksel ortam ile dijital ortamı aynı anda hibrit bir şekilde gözümüzün önüne getirecek süreçte küçük bir adım sanki.
“Dijital Kültür” Kitapçılarda ! http://tinyurl.com/66d52mh
Cumhuriyet Bilim Teknoloji (1345) – Ooof Off Line Köşesi – 28 12 2012
Ooof Off Line 